Als het tij keert, moet je de bakens verzetten
In het Waddengebied en in de Tweede Kamer woedt een stormpje met de naam Concessie. Op korte termijn moet de minister van Infrastructuur en Waterstaat knopen doorhakken over de voorwaarden die aan een nieuwe concessie voor de veerboten op het Wad gesteld moeten worden. Wij stellen een nieuwe vorm voor.
In de Leeuwarder Courant van 14-02-25 lezen we over een rapport van een commercieel bureau, gemaakt voor de Tweede Kamer over de Waddenveerdiensten als Openbaar Vervoer (OV). Volgens de verslaggever zijn de voordelen beperkt en de nadelen een veelvoud. Wij vragen ons af hoe de krant tot deze conclusie komt. De goede lezer van het rapport kan namelijk niet anders dan de conclusie trekken dat er juist meer voor- dan nadelen zijn aan de veerdiensten als OV.
ZES VOORDELEN, EEN NADEEL
Wij lezen in het rapport zes voordelen 1.De OV-chipkaart is van toepassing; scholieren en studenten kunnen gratis reizen; 2. De besluitvorming komt ‘dichter bij huis’, in dit geval Gedeputeerde Staten van Fryslân; 3. GS hebben beter inzage in de werkelijke reizigersaantallen en de daaruit voortvloeiende opbrengsten; 4. GS kunnen bus en boot beter op elkaar afstemmen; 5. Voor de veerboten geldt ook het rijksbeleid over toegankelijkheid; 6. Wat voor het OV geldt, geldt ook voor de Waddenveren, denk aan o.a. subsidies.
Het enige nadeel is dat het de overheid meer geld kost. De invoering van de OV-chipkaart vergt investeringen; deze zijn maximaal € 1 miljoen per vaarroute. De invoering van het OV voor de Waddenveren betekent niet automatisch dat het bootkaartje goedkoper wordt. Dit is afhankelijk van de politiek wil om subsidie toe te kennen aan de concessiehouders, lees de rederijen.

ALTERNATIEVEN
Het besproken rapport gaat niet in op alternatieven voor de huidige situatie. We noemen er twee: Texel en Zeeland. De veerdienst tussen Texel en de vaste wal wordt – al sinds 1907 – verzorgd door TESO. Dit is een privaat bedrijf met 3100 aandeelhouders van gebruikers. De winst van het bedrijf wordt geïnvesteerd in de verbinding in plaats van in enkele eigenaren. Voor de verbinding naar Texel is geen concessie opgesteld. Waarom kan voor de Friese eilanden niet hetzelfde wat voor Texel wel kan en mag?www.teso.nl
Zeeland kent van oudsher veerdiensten onder de verantwoordelijkheid van de provincie, bekend onder de naam van Provinciale Stoombootdiensten (PSD). Zeeland kent nu nog twee veerdiensten in eigendom van de provincie. De Westerschelde Ferry bijvoorbeeld is een Nederlands bedrijf dat in opdracht van de Provincie Zeeland sinds 1 januari 2015 de veerdienst Vlissingen-Breskens onderhoudt tussen Zeeuws-Vlaanderen en Walcheren. De provincie Zeeland is voor 100% eigenaar van deze BV. Waarom kan Friesland niet het Zeeuwse model realiseren?
DOEKSEN 2.0
Mijn idee: neem het beste van een paar modellen: meer invloed voor het regionaal bestuur, meer zeggenschap voor de eilanders, Doeksen roomt een deel van de winst af voor prijsverlaging en investeringen in het eiland en we varen nog 15 jaar door met Doeksen 2.0. Als het tij keert, moet je de bakens verzetten.
25-02-25 Henk Tameling, Hoorn (Noord-Holland), schrijver van De slag om de veerboten.
Bovenstaand opiniestuk heb ik aan de Leeuwarder Courant voor plaatsing aangeboden. Zij zijn niet ingegaan op mijn aanbod.
(2023).https://www.henktameling.nl/product/de-slag-om-de-veerboten/
Henk Tameling geeft in september een schrijfcursus op Terschelling: https://www.henktameling.nl/activiteiten/